ο παλιός τρόπος κατασκευής των κουταλιών από κέρατο στην Ορεινή Νάξο

 Μια από τις διασημότερες ιστορίες στη παράδοση της Νάξου είναι αυτή με τον βασιλιά Όθωνα που στην επίσκεψη του στη Νάξο όταν τον κέρασε ένα βοσκός μυζήθρα ο βασιλιάς εντυπωσιάστηκε από το κουτάλι που ήταν από κέρατο και το έκλεψε , όταν το αντιλήφθηκε αυτό ο βοσκός σε αντίποινα έκλεψε και αυτός τη σέλα του βασιλιά και έτσι στους Ναξιώτες κόλλησαν το όνομα Κλεφταξώτες .

Από τα κέρατα του κριού δεν έφτιαχναν μόνο κουτάλια , έφτιαχναν και πολλά διακοσμητικά αντικείμενα αλλά και μανίκια για μαχαίρια και εργαλεία . Η τέχνη αυτή κρατάει μέχρι σήμερα με ποιο σύγχρονες μεθόδους , τον παλαιό τρόπο επεξεργασίας του κεράτου κριού τον διηγείται ο Ιωάννης Μανδηλαράς (Τσιτογιάννης) στην κόρη του Κατερίνα στην Κόρωνο το 1983 και στο περιοδικό ΚΟΡΩΝΙΔΙΑΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ :

‘’Από τα κέρατα του κριού φτιάχνουμε τα κοκάλινα κουτάλια .Το κέρατο του κριού έχει μέσα ένα ιδιαίτερο που το λέμε ‘’φνίκι’’ . Όταν σφάξομε το κριάρι και κόψουμε το κέρατο ύστερα από 15 μέρες φεύγει το φνίκι και μένει το κέρατο κουφό μέχρι 6 7 πόντοι κι από κει και πέρα μένει βέβαιο .

Τότε αφού θα βγάλουμε τη μυζήθρα από το καζάνι που βράζει ο τσίρος το βάζουμε και βράζει για 3 τέταρτα ως μια ώρα . Το πιάνουμε με την τρυπητή κουτάλα από μέσα που έχει γίνει σα μαστίχα . Τυλίγουμε με δύο πανιά τα χέρια μας για να μη καούμε και του δίνουμε το σχήμα που θέλουμε . Επίσης ένα στρογγυλό βολάρι τση θάλασσας το βάνουμε μέσα στο κουφό μέρος του κεράτου και το πιέζουμε και στρογγυλεύει η τρύπα αυτή και παίρνει το σχήμα του κουταλιού .

Το βαστάμε έτσι μέχρι να κρυώσει και να πάρει το σχήμα που θέλαμε . Μετά με ένα κοφτερό μαχαίρι βγάζουμε τσι χουτράδες και μετά με μια ράσπα και με ένα γυαλί το ξύνουμε και το φέρνουμε στην εντέλεια .’’

πηγη  ΟΡΕΙΝΟΣ ΑΞΩΤΗΣ email: giorgos.manolas@yahoo.gr