Το Παραδοσιακό Πασχαλινό Φαγητό: Το Μπάτουδο

 Με πόση λαχτάρα περιμέναμε, μικροί και μεγάλοι, το μεσημέρι της Κυριακής του Πάσχα για να ανοίξουμε τον φούρνο και να βγάλουμε το ταψί με το μπάτουδο… Ένα άρωμα γεμάτο μνήμες πλημμύριζε το σπίτι, προαναγγέλλοντας την αρχή του πασχαλινού γλεντιού. Για τους παλαιότερους, η γεύση αυτή είναι βαθιά χαραγμένη στην καρδιά τους. Για τους νεότερους, είναι μια ευκαιρία να γνωρίσουν την αυθεντική ναξιώτικη παράδοση.

Τι είναι το μπάτουδο;

Το μπάτουδο είναι το παραδοσιακό πασχαλινό φαγητό των Κωμιακιτών και, ευρύτερα, όλων των Ναξιωτών. Ένα πιάτο γιορτινό, αρωματικό και πλούσιο, που ενώνει γενιές γύρω από το τραπέζι. Η καρδιά του βρίσκεται στον συνδυασμό του ζουμερού κατσικίσιου ή αρνίσιου κρέατος και της ευωδιαστής γέμισης με χορταρικά και ρύζι.

Υλικά

• Ένα κατσικάκι  9 με 10 κιλά,  αφαιρούμαι το κεφάλι και το κάτω μέρος τα μπούτια.

• Χορταρικά: σέσκουλα, μαϊντανός, σέλινο, μάραθος δυόσμο

• Κρεμμυδάκια φρέσκα και ξερά κρεμμύδια

• Ρύζι  γλασέ (για γεμιστά)

• Αλάτι, πιπέρι, και άλλα μπαχαρικά της αρεσκείας σας

• Ελαιόλαδο

• Λεμόνι για το λαδολέμονο

• Κληματόβεργες (για τον πάτο του ταψιού)

• Πατατούλες μικρές για το συμπλήρωμα

• 

Εκτέλεση

1. Προετοιμασία του κρέατος: Κόβουμε το κατσικάκι που να χωρά  στο στο ταψί. Το πλένουμε καλά και το πασπαλίζουμε γενναιόδωρα με αλάτι και πιπέρι. Ράβουμε το στήθος και την κοιλιά με λευκή κλωστή, αφήνοντας χώρο για τη γέμιση.

2. Η γέμιση – η ψυχή του μπάτουδου:
   Πλένουμε και ψιλοκόβουμε όλα τα χορταρικά και τα στύβουμε για να απομακρυνθούν τα περιττά υγρά. Σε μια κατσαρόλα, ζεσταίνουμε άφθονο ελαιόλαδο και τσιγαρίζουμε τα φρέσκα και ξερά κρεμμύδια. Προσθέτουμε τα χορταρικά και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι να μαραθούν. Αλατοπιπερώνουμε και ρίχνουμε το ρύζι, ανακατεύοντας για περίπου 5 λεπτά. Μόλις πιει τα υγρά, αφαιρούμε από τη φωτιά.

3. Γέμισμα και ράψιμο: Γεμίζουμε την κοιλιά του ζώου με τη γέμιση και ράβουμε το άνοιγμα μέχρι να κλείσει εντελώς. Αλείφουμε το εξωτερικό με λαδολέμονο και προσθέτουμε λίγο αλατοπίπερο ακόμα.

4. Ψήσιμο:
   Στρώνουμε στον πάτο του ταψιού 4-5 καθαρές κληματόβεργες. Πάνω τους τοποθετούμε το κρέας και γεμίζουμε τα κενά με μικρές, αλατοπιπερωμένες πατατούλες. Ψήνουμε σε χαμηλή θερμοκρασία για αρκετές ώρες, μέχρι να σκάσουν τα χερούλια και η ραχοκοκαλιά του ζώου — ένδειξη ότι είναι έτοιμο.

   Αν δούμε ότι ξεροψήνεται, το αλείφουμε με λαδολέμονο και προσθέτουμε λίγο νερό στο ταψί.

5. Ξεκούραση και σερβίρισμα:
   Το αφήνουμε λίγο να "ξεκουραστεί" πριν το κόψουμε και... Χριστός Ανέστη!

Το Πασχαλινό Τραπέζι Συμπληρώνεται Με:

• Κόκκινα αυγά, σύμβολο της Ανάστασης

• Μυζήθρα ή φρέσκο κομμό (τυρί παρασκευασμένο ειδικά για το Πάσχα)

• Κρασί κόκκινο Κωμιακίτικο, δυνατό και μεστό, που ταιριάζει τέλεια με το λιπαρό του μπάτουδου

Μυστικά Επιτυχίας

• Μην παραβράσει το ρύζι — θέλουμε η γέμιση να είναι σπυρωτή και όχι «λασπωμένη»

• Το κρέας πρέπει να είναι τέλεια ψημένο, μαλακό αλλά με τραγανή πέτσα

• Το φαγητό θέλει υπομονή και αγάπη, όπως όλες οι παραδόσεις που αξίζει να κρατήσουμε ζωντανές

Καλή επιτυχία και Καλό Πάσχα σε όλους, με υγεία, χαρά και όμορφες οικογενειακές στιγμές γύρω από το τραπέζι της Ανάστασης! 

Φωτογραφίες από τον αείμνηστο Απόστολο Αναγνωσταρά από το Σκαδό Νάξου. Παντρεμένος Κωμιακίτισα.