Πατριδό - Γνωμόνιο με την Λιάνα Κανέλη

Η απελευθέρωση των λέξεων

Στη χωματερή του ταξικού πολέμου διεξάγεται ένας παράλληλος υπόγειος, κυρίως όμως φροντισμένα ανεπαίσθητος, άλλος πόλεμος που καταστρέφει συστηματικά τη νοητική υποδομή των μαζών. Σαν τον σκόρο που τρώει τα μάλλινα στα υγρά σεντούκια και σχεδόν προσαρμόστηκε στην ιδεολογική ναφθαλίνη, τόσο όσο προσαρμόστηκε στις έννοιες της «κατοχής» και της «βελτίωσης» του καπιταλισμού ένα μεγάλο, προβεβλημένο κι ενσωματωμένο κομμάτι της αριστεράς, η κατάχρηση εννοιών και η χρησιμοποίησή τους για τα συμφέροντα του εχθρού, καταβροχθίζει και τ' απομεινάρια του κοινού τόπου πάλης των ιδεών που είναι η γλώσσα.

Θα επιμείνω, σύντροφοι, με τούτη δω τη στήλη, στη διάσωση πυρομαχικών και όπλων με κορυφαίο τη γλώσσα μας, γιατί στους καιρούς της ανέχειας και της πείνας, μπορεί να νικηθούμε από τα φαινομενικά ασήμαντα. Και το επιχειρώ από τη συνεχή οργή που μου προξενεί εκείνο το τμήμα της αστικής προπαγάνδας που θέλει το κομμουνιστικό λεξιλόγιο συντηρητικό, ξύλινο, ανεπαρκές για την πρόσληψη του σύγχρονου κόσμου. Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι πάσχει, που συχνά πάσχει και αυτομειώνεται, δεν είναι ο ταξικός αντίπαλος εκείνος που μπορεί να υπαγορεύσει και να επιβάλει τη μετάφραση και ολική επανεγγραφή των προθέσεων και των πολιτικών του σε αγαθές και ονειρεμένες.

 

Το πιο τρανταχτό παράδειγμα πολιτικής διαστροφής των σημαινόντων και σημαινομένων είναι δύο θεμελιώδεις έννοιες του ταξικού πολέμου, που περνάνε από το ένα στρατόπεδο στο άλλο με περισσή ευκολία σα νύμφες θνησιγενούς ωραίας πεταλούδας: Απελευθέρωση και δεσμά. Κι όλες οι άλλες λέξεις - έννοιες που προσφύονται σ' αυτές. Ελεύθερη αγορά. Χαχαχαχαχα! Απελευθέρωση της ενέργειας. Χαχαχαχα!! Βασανιστές της χούντας αλλά και βασανισμένοι απ' τη χούντα χρησιμοποιούν τη λέξη απελευθέρωση λες και για την αγορά γράφτηκε ο Υμνος εις την Ελευθερίαν του Σολωμού. Λες και η αγορά ταυτίζεται με τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, έτσι ώστε να νομιμοποιείται ως πατριωτική η τρέχουσα κυρίαρχη άθλια αντιλαϊκή πολιτική τους. Το χρέος εμφανίζεται όχι ως απότοκος καπιταλιστικών επιλογών αλλά ως ο Ομέρ Βρυώνης, αφού «πρέπει να απελευθερωθούμε από τα δεσμά του». Χαχαχαχαχα! Δε χαλαλίζω χώρο και χρόνο για τα υπογραμμιστικά αυτά γραπτά χάχανα. Τα χρειάζομαι ως λεζάντες στις διεστραμμένες αφοριστικές και παραπλανητικές συνάμα εικόνες που κατασκευάζονται για να κρύψουν τον ντόπιο εχθρό. Βάλτε τώρα και την προσωποποίηση του «ξένου» τύπου Μέρκελ, Σαρκοζί κ.λπ. και θα δείτε πως το αρχικό πυρομαχικό της γενικώς αποδεκτής έννοιας ελευθερία μπαίνει στο κατάλληλο όπλο της εποχής, την εικόνα που αναπαράγεται και μεταδίδεται μαζικά με περισσή τεχνολογική ευκολία και κατανοείτε άμεσα πως εξακολουθούν να μην πέφτουν τα κεραμίδια όταν μιλάνε σαν Κολοκοτρώνηδες της τάξης τους τάχα μου και υπέρ της εργατικής οι διάφοροι κοινωνικοί εταίροι που έγραφα τις προάλλες.

Είναι εξαιρετικά επικίνδυνη η ανοχή και μόνον συμμετοχής σε διάλογο με αποδοχή των όρων ως κοινών. Ο στόχος τους είναι προφανής. Ακουγα τις προάλλες κάποιον πειστικό και μελίρρυτο ειδήμονα να λέει με μειλίχιο ύφος πως «οι νέοι στην Ευρώπη πρέπει να συνηθίσουν στην ιδέα ότι δεν θα ζουν έχοντας μόνο μία δουλειά σ' όλη τους τη ζωή...». Εδώ δεν μπορείς να γελάσεις, ούτε καν να σαρκάσεις. Γιατί το επικίνδυνο σχέδιο μπαίνει αμέσως σε εφαρμογή.

Με τούτα και με κείνα έγιναν πολιτική πραγματικότητα ντυμένη το αναπόφευκτο οι ...νίκες της ευρωλυκοσυμμαχίας από το Μάαστριχτ και μετά. Πλάσαραν τις λέξεις, τις συνήθισε και τις συζήτησε μεγάλο μέρος των εργαζομένων παγιδευμένο μεταξύ ανάγκης και «άγνοιας» και τώρα βαφτίστηκαν μέσα σωτηρίας. Ευελφάλεια, απασχόληση αντί εργασίας κι ύστερα μερική απασχόληση, και πάει λέγοντας. Ετσι έγινε το δικαίωμα ευκαιρία και η δουλειά δουλεία. Με ένα μικρό, τόσο δα τόνο μετακινημένο σα μύγα πάνω από τόνους σκουπιδιών, έλαμψε σαν πεταλούδα τόσο όσο χρειάστηκε για να πεθάνει...
Δεν είναι λεξιλαγνεία. Δεν είναι λοξοφοβία. Είναι η εμπειρία του δημόσιου λόγου που με κάνει να ακούγομαι σαν μονίμως πρόωρη κασσάνδρα, ότι εξεγείρομαι και φοβάμαι κάθε που προκύπτει ένας καινοφανής όρος του συρμού. Αλλά αυτό είναι εύκολο. Την εξηγείς την ανόητη ευελφάλεια. Τη φτιαγμένη από ευελιξία δούλων και εξασφάλιση των κερδών των αφεντικών. Το Πρόβλημα όμως γίνεται τεράστιο και ύπουλο όταν οι ωραίες λέξεις, οι βεβαρημένες με το αίμα των λαών, όπως η απελευθέρωση από πραγματικά δεσμά, σύρουν στη διαλεκτική της υποταγής εργαζόμενους όπου Γης απ' τα γεννοφάσκια τους. Η επιγραφή στο Αουσβιτς έδειξε το δρόμο των αφεντικών. Σήμερα έχουμε αρκετή ιστορική πείρα και γνώση ν' αντισταθούμε πριν όχι απλώς χτιστεί, αλλά πριν προλάβει ο εχθρός να σκεφτεί, το στρατόπεδο συγκέντρωσης των συμφερόντων του. Η ταξική απελευθέρωση των λέξεων είναι αναγκαία εδώ και τώρα πριν οι ιδέες αιχμαλωτιστούν για πάντα στις άθλιες εφαρμογές των διαφημιστών τους.
Της Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ