Προβλήματα και προοπτικές ανάπτυξης της μελισσοκομίας

Συντάκτης Νίκος Μανιός

Η μελισσοκομία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της πρωτογενούς παραγωγής στη χώρα μας. Υπάρχουν περίπου 1.800.000 μελίσσια, οι μελισσοκομικές μονάδες είναι περίπου 24.000 και η ετήσια παραγωγή μελιού είναι 15.000 τόνοι.
Η Ελλάδα καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε πυκνότητα μελισσών και παρά το γεγονός ότι είναι στην 5η με 6η θέση στην παραγωγή μελιού στην Ευρώπη, είναι και ένας κλάδος που....
αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα τα οποία οφείλονται στις καιρικές συνθήκες (π.χ. ανομβρία, υψηλός κίνδυνος πυρκαγιών, έλλειψη ανθοφορίας), στους εχθρούς και τις ασθένειες των μελισσών και στις απώλειες μελισσοσμηνών τόσο από την τροφοδότηση μελισσών με ακατάλληλες τροφές ή λανθασμένο τρόπο χορήγησης όσο και από την εφαρμογή ακατάλληλων σκευασμάτων ή υψηλών δόσεων.
Στα προβλήματα αυτά έρχονται να προστεθούν η ανεξέλεγκτη διακίνηση φτηνών αμφίβολης ποιότητας εισαγόμενων προϊόντων, το πρόβλημα της τυποποίησης και της οργάνωσης στη διάθεση του προϊόντος, η ανεπαρκής πολιτική προώθησης του μελιού στη διεθνή αγορά και το υψηλό κόστος παραγωγής.

Εξαιρετική ποιότητα

Μέλισσα σε άνθος θυμαριού

Από την άλλη πλευρά όμως τα πλεονεκτήματα του κλάδου στη χώρα μας είναι η παραγωγή εξαιρετικής ποιότητας μελιού που ανταγωνίζεται διεθνώς το ξένο, οι προοπτικές ανάπτυξης της μελισσοκομίας λόγω της μεγάλης ζήτησης του προϊόντος, η πλούσια μελισσοκομική χλωρίδα λόγω του ξηροθερμικού κλίματος της χώρας μας που ευνοεί την ανάπτυξη πολλών αρωματικών φυτών, τα οποία με τη σειρά τους δίνουν το αρωματικό μέλι μεγάλης αξίας, και η επιστημονική και τεχνική στήριξη υψηλού επιπέδου.
Συνεπώς για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που παρουσιάζονται στον κλάδο, θα πρέπει οι μελισσοκόμοι να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο τα χρηματοδοτικά εργαλεία από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020.
Συγκεκριμένα ενισχύονται επενδυτικά σχέδια βελτίωσης για μελισσοκομικές εγκαταστάσεις, μελισσοκομικό αυτοκίνητο, μελιτοεξαγωγείς.
Δίνεται η δυνατότητα ενίσχυσης της πρώτης εγκατάστασης νέων μελισσοκόμων στις αγροτικές περιοχές, με ποσό στήριξης από 17.000€ έως 19.500€.
Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη με τελικό προϊόν γεωργικό προϊόν (μέλι) είτε μη γεωργικό προϊόν (επεξεργασία των προϊόντων κυψέλης: γύρη, πρόπολη, βασιλικός πολτός) και απευθύνεται όχι μόνο στις επιχειρήσεις, αλλά και στους επαγγελματίες μελισσοκόμους.
Παρέχεται οικονομική στήριξη για τη σύσταση Ομάδων Παραγωγών και Οργανώσεων Παραγωγών για τα 5 πρώτα χρόνια λειτουργίας τους και χορηγείται σε ετήσια βάση με τη μορφή ποσού στήριξης (κατά αποκοπή ενίσχυση), που αποτελεί ποσοστό επί της ετήσιας εμπορεύσιμης αξίας των προϊόντων της Ομάδας ή Οργάνωσης Παραγωγών.
Στόχος του μέτρου είναι η συσπείρωση και των μελισσοκόμων σε ομάδες ή οργανώσεις παραγωγών, που θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν από κοινού τις προκλήσεις της αγοράς, να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους δύναμη και να μειώσουν το ανά μελισσοκόμο κόστος παραγωγής.

Τα μέτρα

Μελισσοκομείο στη Σέριφο

Ενισχύεται η συνεργασία και δικτύωση μεταξύ των φορέων στον αγροδιατροφικό τομέα για την προώθηση της καινοτομίας.

Στόχοι του μέτρου αυτού είναι (1) η άμβλυνση ή και επίλυση υφιστάμενων προβλημάτων που εντοπίζονται στο αγροδιατροφικό σύστημα, (2) η παραγωγικότητα και βιωσιμότητα του κλάδου για προϊόντα ανταγωνιστικά και με υψηλή προστιθέμενη αξία, μετατρέποντας το διαρθρωτικό πρόβλημα των μικρών μελισσοκομικών εκμεταλλεύσεων σε συγκριτικό πλεονέκτημα και (3) η δημιουργία και ανάπτυξη βραχέων αλυσίδων εφοδιασμού σε τοπικό επίπεδο που θα βελτιώσουν το εισόδημα του παραγωγού, θα ομαλοποιήσουν την τιμή λιανικού εμπορίου αλλά και την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών και θα καταστήσουν ανταγωνιστικά τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα.
Επιπλέον στο ΠΑΑ δίνεται η δυνατότητα επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης των αγροτών, δράση που στοχεύει να προσφέρει στους μελισσοκόμους εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες, προσαρμοσμένες στις νέες συνθήκες ανταγωνισμού, οι οποίες θα προωθούν την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα και θα συμβαδίζουν με τις σύγχρονες εξελίξεις και απαιτήσεις της τεχνολογικής ανάπτυξης και τις γνώσεις του κλάδου της μελισσοκομίας.
Από την πλευρά της πολιτείας για τη διαφύλαξη της ελληνικής παραγωγής μελιού από τις ελληνοποιήσεις των εισαγόμενων μελιών θα πρέπει να υπάρξουν αυστηρότεροι και εντατικότεροι έλεγχοι με αυξημένα πρόστιμα και προώθηση εγχώριου μελιού με αυστηρότερα ποιοτικά κριτήρια, τοπωνύμια και διακριτό σήμα.
Σημαντικό πλήγμα στις νοθείες θα επιφέρει ο επαναπροσδιορισμός των παραμέτρων για την ταυτοποίηση των αμιγών τύπων ελληνικού μελιού.
Συγκεκριμένα το ποσοστό των γυρεοκόκκων θυμαριού στο μέλι να είναι μεγαλύτερο του 50%, αντί του 18% που είναι σήμερα, για να μπορεί να χρησιμοποιείται η επισήμανση «Θυμαρίσιο Μέλι».

Τα πρέπει

Θα πρέπει να καθιερωθεί το ελληνικό σήμα στο μέλι.
Θα πρέπει να συνεχιστεί η χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων στη μελισσοκομία για την επίλυση των προβλημάτων και την ανάπτυξη του κλάδου.
Θα πρέπει να ενισχυθεί η μελισσοκομική χλωρίδα με φύτευση δέντρων και θάμνων μελισσοκομικής αξίας, τα οποία ανθίζουν την περίοδο που υπάρχει έλλειψη γύρης (Αύγουστος-Οκτώβριος) έτσι ώστε να μπορούν τα μελίσσια να διατηρήσουν τους πληθυσμούς τους και να προετοιμαστούν σωστά για το ξεχειμώνιασμα (π.χ. χαρουπιές, αλμυρίκια, ευκάλυπτοι, λιγαριές, ακονιζιές). Επιπρόσθετα θα πρέπει να δημιουργηθούν μελισσοκομικά πάρκα.
Αναγκαία θεωρείται η στήριξη της ποιότητας και της προώθησης του ελληνικού μελιού, η παραγωγή και προώθηση όλων των προϊόντων κυψέλης (βασιλικός πολτός, γύρη, κερί, πρόπολη, δηλητήριο) και η δημιουργία καμπάνιας για το ελληνικό μέλι με συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις και προώθηση μέσω διαφημιστικών μέσων για το σύνολο του ελληνικού μελιού.

Δ.Τ. Ν. ΜΑΝΙΟΥ: ΑΡΘΡΟ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ

*Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Κυκλάδων