Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο (ιε’) «Το παραλιακό ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων στον ομώνυμο κολπίσκο »

«Το παραλιακό ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων στον ομώνυμο κολπίσκο» Ειρήνης Βασιλάκη Aρχαιολόγου
Στη βορειοδυτική πλευρά της Νάξου και σε μικρή απόσταση από την Ιερά Μονή Αγιάς βρίσκεται το ξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων. Έχει κτιστεί σε έναν γραφικό όρμο στον οποίον έδωσε ....

και το όνομά του. Οι ιδιαίτεροι σχηματισμοί των βράχων, τα καθαρά κρυστάλλινα νερά, η βοτσαλωτή παραλία και η ανεμπόδιστη θέα προς την Πάρο και τη Μύκονο συνθέτουν ένα περιβάλλον ειδυλλιακό

Εικ. 2 Ο Ναός από Δυτικά

Ο τύπος του ναού είναι μονόχωρος με τρούλο (εικ. 2 ). Σύμφωνα με τις μελέτες του αρχαιολόγου Γεωργίου Μαστορόπουλου πρόκειται για βυζαντινή εκκλησία που κατασκευάστηκε πιθανότατα κατά τον 9ο-10ο αιώνα. Στην ίδια θέση υπήρχε παλαιότερος ναός, από τον οποίο διακρίνεται μάλιστα η αψίδα και οι περιμετρικοί τοίχοι. Στο ευρύτερο περιβάλλον του κτίσματος διασώζονται μέχρι και σήμερα δόμοι και διάφορα μάρμαρα από αρχαίο κτήριο που δεν έχει όμως ταυτοποιηθεί μέχρι τώρα (εικ. 3). 

Εικ. 3 Δόμος που ανήκει σε αρχαίο κτίσμα ευρισκόμενος δίπλα στο Ναό

Στο εσωτερικό της εκκλησίας σωζόταν και τοιχογραφικός διάκοσμος των βυζαντινών χρόνων, πιθανότατα ανεικονικός ανήκων στην εικονομαχική περίοδο, ο οποίος όμως καταστράφηκε το 1974. 

Ο ναός ανήκει στην ενορία της Κωμιακής. Το γεγονός ότι έχει κτιστεί σε έναν απάνεμο κολπίσκο ίσως συνδέεται με την ταραγμένη περίοδο των πειρατικών επιδρομών που γνώρισε η Νάξος στους βυζαντινούς χρόνους. Εκείνα τα δύσκολα χρόνια που οι κουρσάροι αποβιβάζονταν σε απομονωμένες παραλίες και προκαλούσαν σφαγές, λεηλασίες και καταστροφές οι ντόπιοι κάτοικοι μη έχοντας άλλη προστασία ζητούσαν τη βοήθεια του Θεού για να σωθούν και επικαλούνταν τους αγίους. Οι Άγιοι Θεόδωροι είναι στρατιωτικοί άγιοι και οι πλέον κατάλληλοι να διακόψουν την ορμή των τρομακτικών αυτών επιθέσεων. 

Κάθε χρόνο το πρώτο Σάββατο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής το ξωκλήσι πανηγυρίζει και πιστοί χριστιανοί από τις γύρω περιοχές μαζεύονται να για συμμετάσχουν στις λατρευτικές εκδηλώσεις (εικ. 4).

Εικ. 4 Από το φετινό πανηγυράκι του Ναού
 (Φωτογραφία Κατερίνα Σιδερή)

 Οδοιπορικό στη Βυζαντινή Νάξο.