ο εκτεταμένος αρχαιολογικός χώρος του αρχαίου λατομείου στο Φλεριό Μελάνων Νάξου και οι πηγές από τις οποίες υδρευόταν η αρχαία πόλη της Νάξου, με το εμβληματικό έργο του υδραγωγείου Λύγδαμη, αναδείχτηκαν και δημιουργήθηκε ένα μοναδικό εντυπωσιακό αρχαιολογικό πάρκο, στην μαγευτική ομολογουμένως περιοχή του Φλεριού, με γενναία χρηματοδότηση μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Νοτίου Αιγαίου της ΕΕ (Γ΄ ΚΠΣ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου), με φορέα υλοποίησης το Πανεπιστήμιο .....
Αθηνών (καθηγητής Βασίλης Λαμπρινουδάκης). Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε στο κοινό το καλοκαίρι του 2010 και από τότε το επισκέπτονται εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Το γεγονός αυτό αγνοείται ηθελημένα από το ΥΠΠΟ, το ΚΑΣ και την Εφορία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων που εδρεύει στην Πλάκα της Αθήνας και από εκεί σχεδιάζει, αποφασίζει και διατάσσει…
Τα δημοσιεύματα του 2010 αναφέρονται στον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο με κολακευτικά σχόλια: «Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης και ανάδειξης σημαντικών αρχαιολογικών μνημείων στη Νάξο και αναμένεται η επίσημη παραλαβή τους από τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, κ. Λίνα Μενδώνη σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Ιουλίου 2010.
«Το έργο αποκατάστασης αφορά ένα σύνολο μνημείων το οποίο αποτελείται από : το αρχαίο υδραγωγείο Μελάνων –Νάξου, ένα αρχαίο ιερό συνδεόμενο με τις πηγές του και τα γύρω αρχαία λατομεία, δύο κολοσσιαία ημίεργα αγάλματα κούρων στα λατομεία και τα ερείπια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής στη διαδρομή του υδραγωγείου.
Το αρχαίο υδραγωγείο αποτελεί ένα σημαντικό τεχνικό έργο της αρχαιότητας. Κατασκευάσθηκε πριν από το τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα με γραμμή κουμπωτών πηλοσωλήνων μήκους 11 χιλιομέτρων, τύπου ανάλογου με τα γνωστά αθηναϊκά υδραγωγεία της ίδιας εποχής. Στους χρόνους της Ρωμαιοκρατίας η γραμμή των σωλήνων αντικαταστάθηκε με κτιστή αύλακα, που έμεινε σε χρήση μέχρι τον 8ο μ.Χ. αιώνα. Δώδεκα χαρακτηριστικά τμήματα του υδραγωγείου συντηρήθηκαν, προστατεύθηκαν και διαμορφώθηκαν σε επισκέψιμους χώρους με κατάλληλη πρόσβαση και πλούσια πληροφόρηση.
Η λατρεία στο ιερό των πηγών ξεκίνησε τον 8ο π.Χ. αιώνα με ένα μικρό μονόχωρο ναό. Τον 7ο και τον 6ο π.Χ. αιώνα προστέθηκαν δύο ακόμη ναϊκά οικοδομήματα. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του είναι ότι δίπλα στη λατρεία μιας θεότητας του νερού και της ευφορίας σʼ αυτό λατρεύθηκαν δύο ήρωες, προστάτες των τεχνιτών που δούλευαν στα αρχαία λατομεία της ίδιας περιοχής. Η δουλειά και τα αφιερώματά τους στο ιερό αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές του πρωτοπόρου έργου των Ναξίων μαρμαροτεχνιτών στην ανάπτυξη της ελληνικής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής.
Από τα δύο κολοσσικά αγάλματα κούρων, ο ήδη επισκέψιμος κούρος του Φλεριού εντάχθηκε με απαλλοτρίωση σε έκταση που σώζει χαρακτηριστικές λατομίες, ώστε να συνειδητοποιεί ο επισκέπτης τη θέση του μέσα στο λατομείο. Ο δεύτερος κούρος που βρισκόταν ψηλότερα στο βουνό, έγινε προσβάσιμος χάρη στην κατασκευή ενός πλακόστρωτου διαδρόμου.
Κοντά στο τελευταίο τμήμα του υδραγωγείου η έρευνα έδειξε ότι τα περιορισμένα ερείπια χριστιανικού ναού του Αγίου Στεφάνου ανήκαν σε μια μεγάλη παλαιοχριστιανική βασιλική μήκους 23,5 μ., με περισσότερες φάσεις στην ιστορία της. Ο χώρος απαλλοτριώθηκε, το σύνολο του μνημείου προστατεύθηκε από την καταστροφική γεωργική δραστηριότητα, και με μερική αναστήλωση και κατάλληλη διαμόρφωση των ερειπίων η Νάξος απέκτησε ένα σπουδαίο μνημειακό χώρο της εποχής αυτής.
Για το μνημειακό σύνολο δημιουργήθηκαν δύο κέντρα ενημέρωσης επισκεπτών. Σε αίθουσα του παλαιού δημοτικού σχολείου Κουρουνοχωρίου, που παραχωρήθηκε για το σκοπό αυτό στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού στεγάσθηκε μια συλλογή χαρακτηριστικών ευρημάτων από το ιερό των πηγών και το υδραγωγείο, όπου ο επισκέπτης μπορεί να αντλήσει περαιτέρω πληροφόρηση».
Ο κύριος Αθανασούλης καλά θα πράξει να μην αγνοεί την τοπική κοινωνία, τον λαό της Νάξου, τους φορείς και τους κατοίκους των ιστορικών χωριών των Μελάνων και της Ποταμιάς, στους οποίους ανήκει το μοναδικό πανελλαδικά αρχαιολογικό αυτό πάρκο.
Η επίκληση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί πρόσχημα.
Η προστασία των αρχαιολογικών χώρων και των εκθεμάτων τους γίνεται επί τόπου και όχι με την κατάργησή τους. Η μεταφορά των δύο κούρων στο μουσείο της Νάξου στο κάστρο, αφενός πλήττει ιστορικά, τουριστικά, οικονομικά, τα χωριά και ακυρώνει και καταργεί ουσιαστικά το αρχαιολογικό πάρκο του Φλεριού, που αναδείχτηκε και διαμορφώθηκε με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανοίγει όμως και ένα τεράστιο θέμα, θέτοντας ουσιαστικά θέμα μεταφοράς στο αρχαιολογικό μουσείο Νάξου, μνημείων που βρίσκονται στην ύπαιθρο της Νάξου και είναι εκτεθειμένα στην κλιματική αλλαγή. Η Πορτάρα της Νάξου, σημαία του νησιού, πώς θα προστατευθεί αλήθεια; Μήπως είναι στα σχέδια του κυρίου Αθανασούλη και αυτή; Ο πύργος του Χειμάρρου απειλείται και αυτός, θα μεταφερθεί;;;;
Αντί λοιπόν αν προκαλεί αναστάτωση και αναταραχή, αντί να σχεδιάζει τη συγκέντρωση των μνημείων της Ναξιακής υπαίθρου στο κάστρο της Νάξου, μήπως να ξανασκεφθεί τα 161 κλεμμένα κυκλαδικά ειδώλια, που δωρίθηκαν από του ΥΠΠΟ και την κυβέρνηση στον αμερικανό αρχαιοκάπηλο που παράνομα τα είχε στην κατοχή του; 
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μελάνων Νάξου "Κούρος ο Έλληνας" εκφράζει την κατηγορηματική του αντίθεση σε κάθε ενδεχόμενο απομάκρυνσης των δύο αρχαϊκών Κούρων από τη φυσική τους θέση στο Φλεριό Μελάνων Νάξου, με σκοπό τη μεταφορά τους στην υπό κατασκευή Νησίδα Μουσείων στη Χώρα της Νάξου ή οποιονδήποτε άλλο τεχνητό χώρο φύλαξης.
Οι Κούροι του Φλεριού δεν αποτελούν απλώς αρχαία γλυπτά – είναι ζωντανό και αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής και τοπικής μας ταυτότητας. Είναι έργα που φέρουν τη σφραγίδα της ιστορίας του τόπου μας και έχουν διατηρηθεί για αιώνες στη φυσική τους θέση, εκεί όπου δημιουργήθηκαν και εγκαταλείφθηκαν από τους αρχαίους τεχνίτες. Η αξία τους, αισθητική και ιστορική, είναι άρρηκτα δεμένη με το περιβάλλον του Φλεριού.
Η μεταφορά τους σε μουσείο θα στερούσε από τις Μέλανες ένα μοναδικό πολιτιστικό τοπόσημο και θα αποδυνάμωνε την άμεση σύνδεση του μνημείου με το φυσικό και ιστορικό του περιβάλλον. Παράλληλα, θα υπονόμευε τη βιωματική εμπειρία χιλιάδων επισκεπτών που επιλέγουν να επισκεφθούν την περιοχή του Φλεριου για να δουν τους Κούρους εκεί όπου δημιουργήθηκαν και εγκαταλείφθηκαν. Η επίσκεψη στους Κούρους στο φυσικό τους περιβάλλον προσφέρει μια μοναδική εμπειρία που συνδυάζει την αρχαιολογική ανακάλυψη με τη φυσική ομορφιά της Νάξου. Η μεταφορά τους σε μουσείο θα μπορούσε να μειώσει το ενδιαφέρον των επισκεπτών για την περιοχή.
Η απομάκρυνσή τους θα σήμαινε τη βίαιη αποκοπή τους από αυτό το αυθεντικό περιβάλλον και θα υπονόμευε την εμπειρία των επισκεπτών, την οποία σήμερα χαρακτηρίζει η άμεση επαφή με την ιστορία μέσα στη φύση. Παράλληλα, θα αποτελούσε σοβαρό πλήγμα στην πολιτιστική φυσιογνωμία της κοινότητάς μας και θα αποδυνάμωνε την τουριστική και εκπαιδευτική αξία του μνημείου.
Αντιλαμβανόμαστε και σεβόμαστε την ανάγκη διατήρησης και προστασίας των μνημείων, αλλά υπάρχουν σύγχρονες μέθοδοι προστασίας και ανάδειξης, χωρίς να απαιτείται η απομάκρυνσή τους από τον φυσικό τους τόπο. Για τον σκοπό αυτό, είμαστε υπέρ της λήψης κατάλληλων μέτρων προστασίας επιτόπου, όπως στεγάστρων, περιφραξεων, συστημάτων ασφαλείας, επιτόπου εποπτείας και ανάδειξης που θα εξασφάλιζε τη διατήρησή τους, χωρίς να διαρραγεί ο δεσμός των μνημείων με το τοπίο και την ιστορική τους συνέχεια.
Η μεταφορά των Κούρων δεν μπορεί να θεωρηθεί λύση, αλλά αντιθέτως μια μη αναστρέψιμη αλλοίωση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και θα αποσυνδέσει τα αγάλματα από το ιστορικό και φυσικό τους πλαίσιο, μειώνοντας την κατανόηση της διαδικασίας παραγωγής και εγκατάλειψής τους.
Η διατήρηση των Κούρων του Φλεριού στο φυσικό τους περιβάλλον είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, την ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας και την προώθηση του βιώσιμου τουρισμού.
Ως πολίτες/κάτοικοι/επισκέπτες που νοιαζόμαστε για την πολιτιστική μας κληρονομιά, ζητούμε με σεβασμό την επανεξέταση οποιασδήποτε σχετικής απόφασης ή σχεδιασμού και την παραμονή των Κούρων στο Φλεριό.
Καλούμε το Υπουργείο Πολιτισμού και τους αρμόδιους φορείς να σεβαστούν τη βούληση της τοπικής κοινωνίας και να διασφαλίσουν ότι οι Κούροι θα παραμείνουν εκεί που ανήκουν: στον τόπο τους.
Με τιμή,
Το Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Μελάνων Νάξου "Κούρος ο Έλληνας"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου