Οι πραγματικοί υπεύθυνοι για την ακύρωση του νέου λιμανιού της Νάξου, κάνει λόγο ο πρώην βουλευτής Κυκλάδων, Ν. Λεβογιάννης

Για ελλιπέστατες μελέτες που ουσιαστικά καταδίκασαν το έργο του νέου λιμανιού της Νάξου κάνει λόγο ο πρώην βουλευτής Κυκλάδων, Ν. Λεβογιάννης, τονίζοντας πως ένα τέτοιο έργο θα έπρεπε να γίνει σε κάποια άλλη περιοχή του νησιού εκτός Χώρας. MAIOΣ ΤΟΥ 2007


«Όλοι στη Νάξο γνωρίζουν ότι, όσες φορές τα τελευταία 30 τουλάχιστον χρόνια, επιχειρήθηκε κάποια μικρή ή μεγάλη παρέμβαση στο λιμάνι της Χώρας (διαπλάτυνση της παραλίας, αλιευτικό καταφύγιο-μαρίνα, πάρκινγκ Γρόττας, έργα προστασίας αρχαίων τάφων στη Γρόττα κ.λπ.), προκλήθηκαν έντονες αντιδράσεις, ακριβώς επειδή αυτός ο χώρος είναι από παλιά κορεσμένος και έχει υποστεί πολλές και μεγάλες περιβαλλοντικές καταστροφές (αποχετευτικοί αγωγοί, αγωγός σφαγείων στη Γρόττα, εκτεταμένη ρύπανση, αλλοίωση του χώρου γύρω από το νησάκι της Μυρτιδιώτισσας κ.λπ.).
Γνώριζαν πολύ καλά οι αρμόδιοι (ο πρώην δήμαρχος Νάξου, ο Περιφερειάρχης κ.α.) ότι με τα γιγαντιαία έργα επέκτασης του λεγόμενου «νέου λιμανιού» ή «κομβικού λιμανιού των Κυκλάδων», θα είχαμε εντονότατες αντιδράσεις και δεν θα αποφεύγονταν προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Το καμπανάκι είχε χτυπήσει, τόσο με την προσφυγή για το νέο κτίριο του Λυκείου, όσο και με τις αντιδράσεις σε διάφορες επεμβάσεις στο λιμάνι το τελευταίο διάστημα (τοποθέτηση αγαλμάτων, χρησιμοποίηση μαρμάρινων όγκων στον βόρειο κυματοθραύστη, γεγονόςπου υποβάθμισε αισθητικά την Πορτάρα, επεμβάσεις στην παραλία κάτω απ’ το δημαρχείο και τον μετεωρολογικό σταθμό κ.λπ.). Πίστευαν προφανώς ότι κανένας δεν θα τολμήσει να αμφισβητήσει τις αποφάσεις τους.
Ήμουν από εκείνους που, ως βουλευτής, είχα επιμείνει στην ανάγκη χωροθέτησης του νέου λιμανιού σε περιοχή εκτός της πόλης. Και τότε είχαν συζητηθεί διάφορες θέσεις (όρμος Άη Γιάννηδων, περιοχή Ταλιάνι, Αμύτης, Φανερωμένη, ακόμη και ο Ροός κ.λπ.). Στην ίδια κατεύθυνση κινούνταν τότε και ο Έπαρχος Νάξου. Όμως, ο υποβόσκων ακόμη«μεγαλοϊδεατισμός» ορισμένων παραγόντων της Χώρας, ουδέποτε τους άφησε να σκεφτούν την κατασκευή ενός Πανναξιακού έργου μακριά από τη Χώρα. Όλα πρέπει να γίνονται αποκλειστικά μέσα στη Χώρα. Το υπόλοιπο νησί δεν έχει δικαιώματα, ούτε πρέπει να αναπτυχθεί. Ακόμα και την Πυροσβεστική υπηρεσία επιχείρησαν πρόσφατα να πάρουν από το Χαλκί και το θέμα αυτό δεν έχει κλείσει.



Ν. Λεβογιάννης
Οι πραγματικοί υπεύθυνοι για την ακύρωση του νέου λιμανιού της Νάξου

Στον κλειστό κύκλο της τοπικής εξουσίας της Χώρας και στον στενό πυρήνα της σχεδιάστηκε και προωθήθηκε το λεγόμενο «νέο μεγάλο λιμάνι», το «κομβικό λιμάνι» του νησιού, όπως το οραματίζονταν, μέσα στον υπερκορεσμένο χώρο του παλιού προβληματικού λιμανιού. Ήταν τέτοια η βιασύνη τους που ούτε «επί χάρτου» δεν σχεδίασαν κάποιες έστω οδικές προσβάσεις από και προς το λιμάνι. Ακόμη και την προβλήτα επικίνδυνων φορτίων την πρόσθεσαν εκ των υστέρων και την τοποθέτησαν μέσα στον οικισμό και στον ίδιο κορεσμένο χώρο, χωρίς μάλιστα την παραμικρή δυνατότητα οδικής πρόσβασης, εκτός αν κάποιοι «νοσηροί εγκέφαλοι» σχεδίαζαννα …μπαζώσουν την ακτή του Άη Γιώργη ή να γκρεμίσουν τη μισή νέα πόλη. Ο μελετητής του έργου παραδέχεται τώρα, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις του, ότι η μελέτη δεν προβλέπει οδικές προσβάσεις, επειδή δεν είχε ο ίδιοςλάβει οδηγίες για τέτοιο σχεδιασμό. Ο μελετητής σχεδίασε ένα λιμάνι …πάνω στη θάλασσα, χωρίς καν να το συνδέσει με τη στεριά. Τελικά αποδείχτηκε ότι, τόσο οι μελέτες, όσο και οι αδειοδοτήσεις του έργου, ήταν διάτρητες και κατέρρευσαν στο ΣτΕ, σαν τραπουλόχαρτα, όπως έγραψε τοπική εφημερίδα.
Πολλοί από τους πρωταγωνιστές αυτού του έργου παραδέχονται τώρα (σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους πάντα) ότι το νέο λιμάνι δεν πρέπει να γίνει στον κορεσμένο χώρο του παλιού λιμανιού, αλλά σε άλλο σημείο του νησιού, έξω από τη Χώρα. Αυτά όμως τα λένε τώρα που τα πράγματα είναι δύσκολα γι’ αυτούς, τώρα που το έργο χάθηκε και αντιλαμβάνονται τις τεράστιες ευθύνες τους (πολιτικές και όχι μόνο). Είναι όμως πλέον αργά, γιατί δεν υπάρχει η παραμικρή δυνατότητα να γίνει νέο έργο στα πλαίσια του Γ΄ ΚΠΣ, γιατί η χρηματοδότηση που υπάρχει θα διατεθεί σε άλλα έργα εκτός Νάξου ή θα επιστραφεί στην Ε.Ε. και θα πρέπει πλέον να περιμένουμε το Δ΄ ΚΠΣ για να δούμε αν μπορεί να ενταχθεί εκεί νέο σχετικό έργο. Επί πλέον θα πρέπει να αποζημιωθεί ο εργολάβος, τον οποίο έσπευσαν να εγκαταστήσουν και πίεσαν να προχωρήσει το έργο, ενώ γνώριζαν ότι τα πράγματα με το ΣτΕ ήταν πολύ σοβαρά. Και η αποζημίωση του εργολάβου θα δοθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Τολμούν επίσης και μιλούν για την ανάγκη επισκευής του υπάρχοντος λιμανιού, ενώ αυτή θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθείμε τη γενναία χρηματοδότηση του 2004. Αλήθεια, θα μας πουν ποτέ πού πήγαν εκείνα τα χρήματα και γιατί δεν ολοκληρώθηκε η επισκευή του λιμανιού; Πού διατέθηκαν τα 1.200.000 ευρώ για τις επισκευές των καταστροφών του 2003; Ακόμη και τα 100 εκ. δρχ., που προορίζονταν τότε για την επισκευή του μόλου στον Απόλλωνα, διατέθηκαν στον μόλο της Χώρας (η σχετική απόφαση, είπαν, δεν εννοούσε τον κυματοθραύστη στον όρμο του Απόλλωνα, αλλά τον μόλο στο …ιερό νησάκι του…Απόλλωνα!!!). Ο μεγαλοϊδεατισμός που λέγαμε!!!. Λέγεται μάλιστα και δεν έχει διαψευσθεί ότι από το κονδύλι αυτό περίσσεψαν σημαντικά ποσά, λόγω της χρησιμοποίησης στον βόρειο μόλο, αλλά και στην ακτή κάτω από το δημαρχείο και τον μετεωρολογικό σταθμό, μεγάλων ποσοτήτων μαρμάρινων όγκων από τα λατομεία του Κινιδάρου (δωρεάν όπως ειπώθηκε), αντί φυσικών ογκολίθων όπως προέβλεπε η μελέτη.
Πολλά επίσης ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα για το νέο λιμάνι. Ποιος ενημερώθηκε, ποιος ρωτήθηκε, πότε έγινε ουσιαστική συζήτηση για το πού πρέπει να γίνει το νέο λιμάνι; Ποιοι αποφάσισαν να το χωροθετήσουν πάνω στο παλιό; Πότε οι μελετητές παρουσίασαν, όπως είχαν υποχρέωση, τα αναλυτικά σχέδια, τις μακέτες, τις προσομοιώσεις του νέου λιμανιού; Ουδέποτε παρουσιάστηκαν αυτά στον κόσμο, ουδέποτε αναρτήθηκαν σε δημόσιο χώρο. Η μακέτα και τα σχέδια του νέου λιμανιού έπρεπε να είναι εκτεθειμένα στο χώρο του Δημαρχείου της Νάξου και να έχουν δοθεί στη δημοσιότητα. Μόνο γενικές αναφορές για νέο λιμάνι υπήρξαν και όλα ουσιαστικά έγιναν γνωστά, αφού το έργο δημοπρατήθηκε και κυρίως, αφού άρχισαν οι αντιδράσεις. Η προσφυγή των 33, που έγινε, αφού το έργο δημοπρατήθηκε, ήταν η θρυαλλίδα που άναψε το φιτίλι, όπως και η προσομείωση των σχεδίων επί χάρτου από επιστήμονες του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου (ομάδα Χατζημιχάλη), που δημοσίευσε το περιοδικό «Αρχατός» και τόσο πολύ ενόχλησε. Η προσομοίωση όμως εκείνη ήταν ουσιαστικά η πρώτη και μοναδική πλήρης εικόνα των έργων που επρόκειτο να κατασκευαστούν στο συγκεκριμένο χώρο.
Δυστυχώς οι υπεύθυνοι αυτής της κατάστασης ουδέποτε μπόρεσαν να αντιληφθούν ότι και στη Νάξο ταπράγματα έχουν αλλάξει, ότι μια νέα γενιά πολιτών (πνευματικοί άνθρωποι, επιστήμονες, επιχειρηματίες, απλοί ευαισθητοποιημένοι πολίτες), αναδεικνύεται σιγά-σιγά σε όλο το νησί και διεκδικεί ένα καλύτερο μέλλον, με όρους διαφορετικούς από αυτούς που επικρατούσαν μέχρι πρόσφατα, με όρους που στοχεύουν σε μια σχεδιασμένη βιώσιμη ανάπτυξη, προσαρμοσμένη στο νησιώτικο και κυκλαδίτικο περιβάλλον και χρώμα. Αυτοί όλοι (και δεν είναι μόνο 30, είναι πολλοί) βλέπουν ότι η άναρχη ανάπτυξη είναι πλέον για το νησί επικίνδυνη και καταστροφική.
Ο βασικός πολέμιος βέβαια της άναρχης ανάπτυξης, που γίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη από τις καθημερινές και εκτεταμένες παρανομίες και αυθαιρεσίες, είναι εκ του νόμου και των σκοπών της η Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, αλλά η κατάσταση παραμένει ανεξέλεγκτη και, αν αυτό συνεχιστεί, ο τόπος μας πολύ σύντομα θα καταστραφεί σε βαθμό μη αναστρέψιμο.
Σε άλλα νησιά των Κυκλάδων τα πράγματα έχουν προχωρήσει περισσότερο στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης, υπάρχουν χωροταξικά σχέδια που εφαρμόζονται (Τήνος, Μύκονος, Πάρος, Άνδρος, Κέα, Κύθνος, μικρά νησιά κ.λπ.), υπάρχουν σχέδια πόλης και όρια οικισμών, αξιοποιούνται πολλά προγράμματα, που ενισχύουν δράσεις σχετικές με την προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, γίνεται προσεκτικός σχεδιασμός, ενώ πολλά κακοσχεδιασμένα μεγάλα έργα έχουν ακυρωθεί τα τελευταία χρόνια με προσφυγές πολιτών στο ΣτΕ (μαρίνα Μυκόνου, νέο αεροδρόμιο Πάρου, νέο αεροδρόμιο Μήλου, εμπορικό λιμάνι Πάρου, μεταφορά ρεύματος στα νησιά με πυλώνες υψηλής τάσης, επέκταση των ορίων του οικισμού της Νάουσας, συντελεστής δόμησης Ερμούπολης κ.λπ.).
Το έργο του νέου λιμανιού της Νάξου χωροθετήθηκε, αδειοδοτήθηκε, εντάχθηκε στο Γ΄ ΚΠΣ και δημοπρατήθηκε, με ελλιπέστατες, όπως αποδείχτηκε με την απόφαση του δικαστηρίου, μελέτες και εγκαταστάθηκε με βιασύνη και πίεση ο εργολάβος, ο οποίος μάλιστα έχει δώσει τεράστια έκπτωση (51%). Πώς θα ολοκλήρωνε αυτό το έργο με τέτοια έκπτωση ένας …θεός ξέρει.
Τώρα οι υπεύθυνοι και κυρίως η Περιφέρεια και η προηγούμενη δημοτική αρχή βρίσκονται στη δίνη ενός αδιεξόδου, που οι ίδιοι δημιούργησαν και αναζητούν διεξόδους που δεν υπάρχουν. Ο φανατισμός που καλλιέργησαν, αποκλειστικό στόχο είχε να αποσείσουν από πάνω τους τις βαρύτατες ευθύνες τους για τη ματαίωση του έργου. Γνωρίζουν καλά ότι πολύ σύντομα, όταν θα κατακάτσει ο κουρνιαχτός του φανατισμού, ο κόσμος θα καταλογίσει τις ευθύνες σε κείνους που αποφάσισαν να γίνει το νέο λιμάνι του νησιού στον κορεσμένο και αδιέξοδο χώρο του λιμανιού της Χώρας και γι’ αυτό αναζητούν στηρίγματα μέσααπό διάφορες συναντήσεις και συσκέψεις που επιδιώκουν στην Αθήνα.
Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί η νέα δημοτική αρχή έσπευσε να υιοθετήσει τα τραγικά λάθη της προηγούμενης στο θέμα του λιμανιού, αφού έβλεπε το αδιέξοδο και γνώριζε ποια θα είναι η κατάληξη της υπόθεσης. Χρεώθηκε κακώς μια υπόθεση που δεν την δημιούργησε η ίδια.
Μετά την απόφαση του ΣτΕη Νάξος χάνει οριστικά ένα σύγχρονο και μεγάλο λιμάνι, το οποίο δεν θα έχανε, αν αυτό είχε σχεδιαστεί σε άλλη θέση, μακριά από την πόλη, με δυνατότητες άνετης πρόσβασης σε ολόκληρο το νησί και με τις λιγότερες επιπτώσεις στο φυσικό και το πολιτιστικό περιβάλλον.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι τα ίδια τραγικά λάθη έχουν γίνει και στο έργο του αλιευτικού καταφυγίου του Απόλλωνα (πρόχειρες και ελλιπέστατες μελέτες, χωρίς σεβασμό στο ιδιαίτερα ευαίσθητο περιβάλλον και στις σπουδαιότατες αρχαιότητες που υπάρχουν εκεί. Ο ίδιος ο νομικός τους σύμβουλος έχει εντοπίσει τις ελλείψεις αυτές και γι’ αυτό 10 μήνες μετά την προσφυγή των 85 πολιτών δεν έχει καταθέσει στο ΣτΕ τις προτάσεις του και δεν έχει καν προσδιοριστεί ημερομηνία εκδίκασης των ασφαλιστικών μέτρων. Τα πράγματα και εκεί βαδίζουν κατά πως φαίνεται στα …χνάρια του λιμανιού της Χώρας).
Προβληματίζει τέλος δυσάρεστα η μέχρι σήμερα ηχηρότατη σιωπή της συντριπτικής πλειοψηφίας των πνευματικών ανθρώπων και των πολιτιστικών και επιστημονικών φορέων της Νάξου, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, για τα μεσαιωνικά και βάρβαρα φαινόμενα διαπόμπευσης, προγραφών και προπηλακισμού πολιτών, που συνέβησαν πρόσφατα στη Νάξο. Η σιωπή μπροστά σε τέτοια φαινόμενα δεν είναι…χρυσός για τους πνευματικούς ταγούς του τόπου, είναι κόλαφος!.