Σχολικός εκφοβισμός. Μην φοβάσαι μίλα!

Tης Σταυρούλας Σγουρού. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου και αναφέρεται στην χρήση βίας μεταξύ μαθητών η συνομήλικων παιδιών με στόχο να προκληθεί φόβος η αναστάτωση. Κάποτε τα περιστατικά βίας και παραβατικότητας αποτελούσαν κάτι τελείως άγνωστο για την ελληνική πραγματικότητα.

Συγκλονιστήκαμε όλοι μας στο άκουσμα τις απίστευτης αγριότητας που επέδειξε ο νεαρός σπουδαστής στη σχολή του ΟΑΕΔ στο Ρέντη, που γεμάτος οργή επιχείρησε να δολοφονήσει τους συμμαθητές του και μετά με ασύλληπτη αποφασιστικότητα αφαίρεσε με όπλο τη ζωή του σαν να μην την άντεχε άλλο, καθώς και για τον 20χρονο φοιτητή(Βαγγέλη Γιακουμάκη) από το Ρέθυμνο υπήρξε κατ’επανάληψη θύμα τραμπουκισμού από συνσπουδαστές του, που δυστυχώς βρέθηκε νεκρός ,δίπλα από την όχθη της λίμνης Ιωαννίνων.
Η συμπεριφορά του « νταή » οφείλεται στην προσπάθεια να γίνει αποδεκτός από τους συμμαθητές του.

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται όλο και πιο συχνά περιστατικά βίας σε Γυμνάσια, Λύκεια αλλά πλέον και σε Δημοτικά σχολεία.
Η επιθετική συμπεριφορά ενός εφήβου μπορεί να προκαλείται από χαμηλή αυτοεκτίμηση και ανασφάλεια. Άλλο είναι η πνευματική και σωματική ανάπτυξη που είναι συνεχής στην περίοδο της εφηβείας. Αυτή η συνεχής όμως ανάπτυξη δε δικαιολογεί την απαράδεκτα βίαια συμπεριφορά που μπορεί να προέρχεται από εξωγενείς παράγοντες όπως οικογενειακά προβλήματα και ψυχολογικές διαταράξεις. Η το πρόβλημα μπορεί να βρίσκεται απλώς στο άτομο, που είτε ο χαρακτήρας του είναι τέτοιος γεμάτος υπεροψία είτε έτσι διαμορφώθηκε από εκβιασμούς που εκλάμβανε στο παρελθόν. Υπάρχει και η περίπτωση που ο θύτης συμπεριφέρεται έτσι γιατί θέλει να δίχνει ισχυρός και αυτό ίσως να τον βοηθά να προστατεύεται για να μην βρεθεί και ο ίδιος στην θέσει του θύματος. Η απλά θέλει να τραβίξει την προσοχή.
Οι έρευνες για τον σχολικό εκφοβισμό στην Ελλάδα ,δεν έχουν τελειοποιηθεί ακόμα, ωστόσο σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι τα θύματα ανέρχονται στο 14,7%,στης Η.Π.Α το ποσοστό αγγίζει το 77% ακολουθούν : Η Πορτογαλία με 41,6%,η Αγγλία με 27%,η Ιταλία με 20% ,η Ιρλανδία με 13%,ενώ η χώρα που έφερε τα χαμηλότερα αποτελέσματα σχολικής βίας είναι η Νορβηγία με 9%.
Η σχολική βία με αριθμούς:
• Το 75% των περιστατικών εκδηλώνεται στο προαύλιο
• Το 25% των περιστατικών εκδηλώνεται στην γυμναστική
• Το 33% δηλώνει πως τα θύματα τους ,το αξίζαν.
• Το 20% των μαθητών δηλώνει <<Συναισθηματικά αμέτοχο>>σε αυτό το ζήτημα
• Το 25% των θυμάτων δεν το λέει σε κανέναν από φόβο
• Το 40% των θυμάτων το εκμυστηρεύεται στους γονείς
• Ενώ το 50%+ των θυτών λέει ότι ούτε οι καθηγητές ούτε οι γονείς τους έκαναν ποτέ παρατήρηση.

Τι πρέπει να κάνει ένα παιδί θύμα;

Να μην φοβάται να μιλήσει στους καθηγητές η στους γονείς.
Θα πρέπει να απενεχοποιήσει τον εαυτό του , ότι δεν φταίει για όσα γίνονται εις βάρος του και να καταλάβει ότι τα πράγματα θα αλλάξουν μόνο αν σπάσει την σιωπή του.
Να γνωρίζει ότι η σχολική κοινότητα έχει υποχρέωση να αντιμετωπίζει τέτοιου είδους προβλήματα και να προστατεύει τους μαθητές.

Η Γεωργία Καραμάνου, ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια μιλώντας στο ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουνν την ενδοσχολική βία και δίνει τις κατάλληλες κατευθύνσεις για την προστασία και αντιμετώπιση του επικίνδυνου αυτού φαινομένου:

''Πολλά λέγονται συνέχεια κι έχουν ειπωθεί και από τους πλέον ειδικούς που ασχολούνται με το δυσάρεστο αυτό θέμα, ιδίως τελευταίες μέρες.
Προσωπικά, μπορώ να πω από την εμπειρία μου στον επαγγελματικό χώρο, πως ακόμη και ενήλικες πελάτες μου τοποθετούν την έναρξη των τωρινών προβλημάτων τους(άγχος, μοναξιά, κατάθλιψη, σεξουαλικά ζητήματα, διαχείριση σχέσεων), σε εμπειρίες σχολικού εκφοβισμού που είχαν στην παιδική ή εφηβική ηλικία.

Το φαινόμενο υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει. Το ζήτημα είναι για μένα οι σχέσεις στην οικογένεια. οι συζητήσεις, τα παραδείγματα, τα πρότυπα, το να είναι κοντά στο παιδί οι γονείς, από νωρίς. Να επιτρέπουν και να προσκαλούν δύσκολες συζητήσεις όπως και να επιτρέπουν την εκδήλωση συναισθημάτων και να ακούν το παιδί. Πριν γίνει κάτι, έτσι ώστε και αν γίνει, το παιδί θα νιώθει άνετα και θα έχει μάθει να μοιράζεται. Αντίστοιχα, όταν ένα παιδί αναπτύσσεται σε τέτοιο περιβάλλον, καλλιεργεί ταυτόχρονα τη συναισθηματική του νοημοσύνη και δύσκολα γίνεται θύτης σε τέτοια περιστατικά.
Πέρα από την οικογένεια, σημαντική είναι η φιλία, η ενίσχυση μιας κοντινής παρέας για το παιδί, όπου κι εκεί υπάρχει μοίρασμα και όχι μοναξιά, στήριξη και αλληλοβοήθεια.

Φυσικά εδώ μπορεί πολύ αποτελεσματικά να συμβάλλει και το εκπαιδευτικό σύστημα, με τη δημιουργία ομαδικών δράσεων κι εργασιών με στόχο ακριβώς την αλληλεπίδραση και το δέσιμο όλων των συμμαθητών και όχι απλώς την ολοκλήρωση εργασίας για ένα τυπικό βαθμό.

Αν το κάθε παιδί νιώθει πως ανήκει σε σημαντικά σύνολα για εκείνο (οικογένεια,φιλία,ομάδα,τάξη) και ταυτόχρονα έχει μάθει και του επιτρέπεται να δείχνει και να απολαμβάνει τη διαφορετικότητά του, τότε ο σχολικός εκφοβισμός δε βρίσκει πεδίο ανάπτυξης.

Και συνακόλουθα, το παιδί αυτό θα έχει τις βάσεις για μια υγιή πορεία στην ενήλικη ζωή του, ξέροντας πως μπορεί να εκφράζεται, να μην είναι μόνος ή μόνη, να αναζητά υγιείς σχέσεις και να τις προάγει για τον ίδιο, τους άλλους, τα δικά του/της παιδιά και κατ'επέκταση για την μικροκοινωνία του.

Πρόληψη λοιπόν για μια υγιή κι ευχάριστη όσο γίνεται παιδική, αλλά και ενήλικη ζωή''.

Η σχολική βία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της βίας και της παραβατικότητας που εμφανίζεται στην κοινωνία. Το θύμα και ο θύτης είναι άνθρωποι από την κοινωνία στην οποία βρίσκεται το σχολείο. Πριν ή παράλληλα με το σχεδιασμό πολιτικών για τον έλεγχο της σχολικής βίας χρειάζεται να σχεδιαστούν και να λειτουργήσουν μέτρα και πολιτικές για την πρόληψη της βίας στην κοινωνία.
Το κινητό τηλέφωνο αποτελεί πλέον απαραίτητο αξεσουάρ των μαθητών, το οποίο αποτελεί και το μέσο εκβιασμού παιδιών, που τις περισσότερες φορές δεν γνωρίζουν καν ότι πρωταγωνιστούν σε φωτογραφίες και βιντεάκια, μέχρι που ενημερώνονται ότι κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.

Μην υποφέρεις σιωπηλά. Μίλα σε κάποιον. Είναι στο χέρι σου να αλλάξεις την κατασταση. Μην φοβάσαι, μίλα