Σαν σημερα πεθαίνει ο ρεμπέτης Γιώργος Μπάτης 1890 – 1967

Το μεγαλύτερο μέλος της «Τετράδος της ξακουστής του Πειραιώς». Αποτέλεσε τη γέφυρα ανάμεσα στο πρώιμο περιθωριακό ρεμπέτικο του τέλους του 19ου αιώνα και στα νεότερα ρεμπέτικα του Μεσοπολέμου. Υπηρέτησε ως στρατιώτης περίπου 10 χρόνια, από την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων, το 1912, ως τη Μικρασιατική Εκστρατεία.
Από τους σημαντικότερους ρεμπέτες της προπολεμικής εποχής, γνωστός και ως Γιώργος Αμπάτης. Το πραγματικό του όνομα ήταν Γιώργος Τσορός. Γεννήθηκε στα Παλαιά Λουτρά Μεθάνων το 1885 ή το 1889 και σε ηλικία 8 ετών μετακόμισε στον Πειραιά. Έμαθε

μπαγλαμά στις στρατιωτικές φυλακές, όπου τον έκλειναν τακτικά γιατί λιποτακτούσε. Από το 1915 έπαιζε μπαγλαμά και τραγουδούσε στους τεκέδες και στα ταβερνάκια του Πειραιά.
Το 1925 άνοιξε το πρώτο του χοροδιδασκαλείο, την «Κάρμεν», στη Δραπετσώνα και το 1931 ένα καφενείο-τεκέ, το «Ζορζ Μπατέ», στα Λεμονάδικα του Καραϊσκάκη (Ακτή Τζελέπη), όπου σύχναζαν όλοι οι μάγκες της εποχής. Έξι χρόνια αργότερα του το έκλεισαν και αναγκάστηκε να ανοίξει άλλο στο Γιουσουρούμ του Πειραιά, όπου συνέχισε να διδάσκει το μπουζούκι. Παράλληλα εξασκούσε και άλλα επαγγέλματα, όπως ερασιτέχνης οδοντίατρος (πουλούσε «ελιξίρια» για τα δόντια, για τους κάλους, κ.λπ.), παλαιοπώλης, ενεχυροδανειστής, μικροπωλητής κ.ά. Τα καμώματα και η συμπεριφορά του θυμίζουν τον κεντρικό ήρωα του Θεάτρου Σκιών.

Ο Γιώργος Μπάτης με τον Μάρκο

Το 1934, μαζί με τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Ανέστη Δελιά και τον Στράτο Παγιουμτζή, σχημάτισαν το πρώτο ρεμπέτικο συγκρότημα και εμφανίστηκε στην «Ανάσταση» του Πειραιά, στο μαγαζί του Κωνσταντόπουλου (δύο μπουζούκια, μπαγλαμάς και τραγούδι). Ήταν η «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», όπως την ονόμασε ο ίδιος.
Αν και ηχογράφησε μόνο 16 τραγούδια σε δίσκους γραμμοφώνου, υπήρξε ένας από τους θεμελιωτές του κλασικού πειραιώτικου ρεμπέτικου τραγουδιού. Οι σημαντικότερες επιτυχίες του: «Ο τεκές του Μπάτη», «Ο Ωρωπός», «Από κάτω απ' το ραδίκι», «Βάρκα μου μπογιατισμένη», «Η Παπαδιά», «Ο Θερμαστής», «Κάτω στην Άγια Μαρίνα», «Ατσιγγάνα με φωνάζουν», «Εφουμέρναμε χασίσι», «Ο γαλατάς», «Η Αλεξάνδρα», «Γιαχνί σοκάκι», «Κάτω στο γυαλό στην άμμο», «Φωνογραφητζήδες», «Βλέπω τέσσεροι παρέα», «Στρατώνα», «Καμηλιέρικο», «Ζεϊμπεκάνο Σπανιόλο» («Ζούλα σε μια βάρκα μπήκα»), «Ο Mπουφετζής», «Σούχει λάχει», «Μάγκες καραβοτσακισμένοι», «Το μπαρμπεράκι», «Γυφτοπούλα στο χαμάμ» κ.ά.

Ο Μπάτης (αριστερά) με μαθητές του

Στο σπίτι του διατηρούσε μια συλλογή από πέντε μπουζούκια, δύο μπαγλαμάδες, ένα μισομπούζουκο, μια κιθάρα και μια ρομβία - λατέρνα. Είχε πολύ έντονη την αίσθηση του χιούμορ και οι πλάκες του άφησαν εποχή. Ντυνόταν πάντοτε στην «πένα», στο κλασικό στυλ του «παλιόμαγκα», με μαύρο κουστούμι, άσπρο πουκάμισο, παπιγιόν, σκληρό καπέλο και κρατούσε μπαστουνάκι. Φορούσε στιβάλια μυτερά και ψηλοτάκουνα, χαρακτηριστικά παπούτσια των «Κουτσαβάκηδων».
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τριγύριζε στα γνωστά του στέκια, ταβέρνες και καφενεία του Πειραιά, παίζοντας στις παρέες τραγούδια από το ένδοξο παρελθόν του. Πέθανε στις 10 Μαρτίου 1967 και κηδεύτηκε, σύμφωνα με την επιθυμία του, παρέα με τον αγαπημένο του μπαγλαμά.

Ζεϊμπέκικο σπανιόλο (1934) με τον Στράτο Παγιουμτζή

Το είδος αυτό του ζεϊμπέκικου αποκαλείται καμηλιέρικο γιατί έλεγαν πως το χόρευαν οι καμηλιέρηδες της Μικράς Ασίας. Αν δεν αναφερόταν στην ετικέτα του δίσκου το όνομα του Στράτου Παγιουμτζή, θα νόμιζε κανείς ότι τραγουδάει ο Μπάτης. Σύμφωνα με τις περιγραφές εκείνων που συμμετείχαν στην ηχογράφηση, ενώ είχε γίνει κανονικά πρόβα με τον Μπάτη ως τραγουδιστή, μετά το διάλειμμα όταν επέστρεψε, ήταν σε τέτοια κατάσταση που ήταν αδύνατον να τραγουδήσει λόγω της χρήσης χασίς. Έτσι τον αντικατέστησε ο Στράτος.

Ο μπουφετζής (1935)

Πρόκειται για το διασημότερο τραγούδι του Μπάτη και έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Η μελωδία του προέρχεται από ένα παλιό αμερικάνικο τραγούδι της ταβέρνας, το οποίο πάταγε πάνω σε μελωδία ενός από τους «Ύμνους του Ευαγγελίου». Την ίδια μελωδία χρησιμοποίησε ο Τσάρλι Τσάπλιν στις μικρές βωβές κινηματογραφικές ταινίες που γύρισε το 1914, και συγκεκριμένα στο επεισόδιο «Ο Σαρλώ στο πρεβαντόριο». Παίζουν τα μέλη της Τετράδας και δεύτερο μπαγλαμά ο Σωτήρης Γαβαλάς.

Γυφτοπούλα στο χαμάμ (1934)

Το τραγούδι αυτό πέρασε απαρατήρητο στην εποχή του, αφού ελάχιστα αντίτυπα του δίσκου διατέθηκαν. Όταν επανήλθε στη δισκογραφία, πρώτα από τον Μπάμπη Γκολέ και μετά από τη Γλυκερία, έγινε (και παραμένει) τεράστια επιτυχία.

Πηγές: Μουσικοδρόμιο
► Ηλίας Βολιώτης Καπετανάκης: Μάγκες Αλήστου Εποχής (Εκδ. Μετρονόμος)
► Τάσος Σχορέλης: Ρεμπέτικη Ανθολογία, Τόμος Α’ (Εκδ. Πλέθρον)
► Κώστα Χατζηδουλή: Ρεμπέτικη Ιστορία 1 (Εκδ. Νεφέλη)

 Ο Γ. Μπάτης ανάμεσα στους ρεμπέτες του Πειραιά